تشکیل کمیته آنالیز شیوه ارزش گذاری کالاهای صادراتی به اوراسیا - تور ارمنستان ارزان

محمدرضا کرباسی، معاون بین الملل اتاق ایران، امضای توافق نامه تعرفه ترجیحی ایران با اتحادیه مالی اوراسیا را فصل جدیدی در گسترش روابط تجاری ایران با کشورهای منطقه دانست و توضیح داد: در حال حاضر بهره برداری از ترجیحات تعرفه ای در 114 قلم کالای صنعتی صادراتی ایران به اوراسیا در کد شش رقمی نظام هماهنگ و 354 قلم کالا در کد ده رقمی اوراسیا میسر شده است. ایران نیز در مقابل برای 100 قلم کالای صنعتی صادراتی اوراسیا به ایران در کد شش رقمی نظام هماهنگ و 180 قلم در کد هشت رقمی ایران، امتیازات تعرفه ای در نظر گرفته است. ایران همچنین در زمینه محصولات کشاورزی نیز در 98 ردیف تعرفه ای در سطح کدهای 8 رقمی نظام هماهنگ امتیازاتی را به اتحادیه اوراسیا اعطا نموده است.

وی ادامه داد: پس از اجرایی شدن توافق نامه، حجم کل صادرات ایران به اوراسیا بیش از 207 میلیون دلار بوده که حدود 48 میلیون دلار آن یعنی 23.2 درصد به صادرات بر اساس تعرفه های ترجیحی اختصاص دارد. همچنین حجم صادرات کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا به ایران بیش از 321 میلیون دلار بود که 86.3 درصد آن بر اساس تعرفه های ترجیحی بوده است.

معاون بین الملل اتاق ایران تشریح کرد: با وجود اختصاص تعرفه های ترجیحی آنچه مانع از بهره مندی واقعی تجار ایرانی از این تعرفه ها شده، ارزش گذاری غیرواقعی کالا در گمرکات کشورهای مقصد است و ارزش گذاری بالاتر از میزان واقعی، قدرت رقابت کالای ایرانی در کشورهای مقصد را کاهش داده است.

کرباسی گفت: با توجه به نقدها مطرح شده از سوی تجار قرار شد با آنالیز قیمت تمام شده کالا پس از حمل و با در نظر دریافت مؤلفه های تأثیرگذار، توسط اعضای اتاق های مشترک ایران و کشورهای عضو اوراسیا، ارزش واقعی کالا را برای مذاکره گمرک ایران با گمرک کشورهای هدف اعلام کنیم. طبق توافق اجرا شده 5 آبان ماه سال 1399 یک سال از زمان اجرای این موافقت نامه می گذرد در انتها این دوره امکان مذاکرات تکمیلی در خصوص تعرفه ها و نوع کالاهای مشمول وجود دارد.

بر اساس اظهارات او ضروری است با همکاری گمرک و اتاق های مشترک لیست و قیمت کالاهایی که درصد بالایی در حجم تجارت دوجانبه با کشورهای عضو اتحادیه مالی اوراسیا به خود اختصاص داده اند و جز لیست تعرفه های ترجیحی هستند، به تفکیک کشورها به همراه کرایه حمل و هزینه های گمرکی FOB استخراج گردد. در نهایت این لیست در اختیار مقامات دولتی برای استفاده از آن در مذاکرات با کشورهای هدف قرار می گیرد.

امیر عابدی، رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان در خصوص بالا بودن ارزش های معین شده برای کالاهای مشمول موافقت نامه تجارت ترجیحی با اوراسیا گفت: در صورتی که اصلاحات لازم روی این بخش صورت نگیرد، صادرکنندگان ایرانی بازار اوراسیا را از دست خواهند داد. چراکه با وجود معین تعرفه های پایین برای کالاهای معین شده در موافقت نامه، فعالان مالی به دلیل تحریم ها، با انواع هزینه های نامتعارف در صحنه تجارت بین المللی روبرو هستند و حتی گاهی با کاهش تعرفه ها هم این افراد قدرت رقابت در بازار اوراسیا را از دست می دهند.

در این بین بعضی دیگر از مسائل و نواقص موجود در موافقت نامه مطرح و آنالیز شد. بر اساس اظهارات مجتبی شیشه چی ها، مدیرکل دفتر تعرفه گمرک یکی از اصلی ترین مسائل موافقت نامه، این است که در آن 126 کالایی که اصلی ترین صادرات ایران به منطقه اوراسیا هستند را غیر ارزشی دیدند به این معنا که حتی اگر ارزش پایه صادراتی آنها را هم کاهش دهیم، تعرفه آنها تغییری نمی کند. در کنار آن 500 کالا را ارزشی در نظر دریافتد که میزان صادرات آنها از ایران در سال رقم قابل توجهی نیست.

وی توضیح داد: از سوی دیگر این موافقت نامه بر اساس سیاست های سازمان جهانی تجارت (WTO) نگاشته شده است، در حالی که هنوز شاخص های مالی ایران ارتباطی با سیاست های WTO ندارد. در نتیجه اگر در حین اجرا با مسئله ای روبه رو شویم، توان حل آن را نخواهیم داشت؛ در حقیقت موافقت نامه ای را امضا کردیم که اصول و پایه های آن را همچنان نپذیرفته ایم.

در نهایت با توجه به مسائل مطرح شده، کرباسی پیشنهاد داد با وجود مسائلی که وجود دارد، ما موظف هستیم حداکثر بهره برداری را از این فرصت ببریم. در نتیجه تمام کوشش خود را می کنیم تا حد ممکن ارزش های پایه صادراتی محصولات مشمول موافقت نامه را اصلاح کنیم. برای این منظور در اتاق، کمیته ای به همت معاونت کسب وکار اتاق ایران و با حضور نمایندگان اتاق های مشترک ایران با کشورهای عضو اوراسیا تشکیل می دهیم و در خصوص کالاها و میزان ارزش آنها به تفکیک هر کشور بحث می کنیم تا به یک جمع بندی برسیم. نظر نهایی کمیته را با نماینده گمرک در میان می گذاریم و بعد از رسیدن به یک فهم مشترک، نظر نهایی را به اعضای کمیته صادرات ارائه می دهیم.