تپه های شنی مریخ در طول یک میلیارد سال فرسایش کمی داشته اند - تور ارمنستان ارزان

این دشت منجمد از تپه های شنی، به طور چشمگیری در برابر فرسایش شدید مقاومت نموده و سالم مانده است. بسیار بیشتر از امواج پایدار شده شن و ماسه بر روی زمین که در طول زمان، تحت تأثیر باد، آب و جابه جایی عوارض سطحی قرار می گیرند.

درک چگونگی مقاومت این فرم های خاکی در طول زمان، می تواند به ما بینش تازه ای درباره فرآیندهای رسوبی در مریخ ارائه دهد و نکاتی را در خصوص ساختار زمین شناختی این سیاره روشن کند.

متیو چوژناکی (Matthew Chojnacki) از مؤسسه علوم سیاره ای در این زمینه گفت: این سطح از محافظت برای تپه های شنی خاکی با توجه به فرسایش و جابه جایی مداوم تکتونیکی، نادر است. طبق رابطه شکل گیر تپه شنی با دیگر واحدهای زمین شناختی و نرخ فرسایش مدرن تخمین می زنیم که قدمت این تپه ها تقریباً یک میلیارد ساله باشد.

• تصاویر چشم نوازی که مدارگرد شناسایی مریخ منتشر نموده است

امروزه در مریخ تپه های شنی که باد به آن ها ضربه می زند، یک ویژگی عادی محسوب می گردد و اندازه و ترتیب آن ها در وسیع ترین قسمت دره مارینر (Valles Marineris) به نام میلاس کازما (Melas Chasma) با مرور زمان تغییر ننموده است.

این نشان می دهد که آب وهوای جو مریخ در مدت زمان بسیار زیاد، تغییر کمی داشته است. ستاره شناسان می گویند که جهت، طول، ارتفاع، شکل و شیب تپه های شنی میلاس کازما همه مشابه همان امواج شنی است که اخیراً در هر جای دیگر این سیاره شکل گرفته است.

چوژناکی اعلام کرد: این نشان می دهد که جهت اصلی باد که مسئول شکل گیری این تپه های شنی است با گذشت زمان تغییر ننموده است. ما همچنین تپه های شنی با اندازه و فاصله بسیار مشابه از دو دوره زمانی را می بینیم. این موضوع ممکن است نشان دهنده این باشد که فشار جو تفاوت قابل توجهی نداشته است.

پژوهشگران با استفاده از تصاویر HiRISE و توپوگرافی مریخ، ویژگی های شکل بستر میلاس کازما را ثبت و تاریخ گذاری نموده اند. نویسندگان این پژوهش منتشر شده در نشریه JGR Planets، دریافتند که بعضی از تپه های شنی در زیر ده ها متر از مواد دفن شده اند که به نظر می رسد ناشی از یک فعالیت عظیم آتشفشانی باشد.

نویسندگان پیش بینی کردند که مدتی بعد یک ترکیب فرّار با تپه های شنی فشرده تماس پیدا نموده که موجب سخت شدن آن ها شده و موج های شنی را هنگام مهاجرت از میلاس کازما منجمد نموده است.

پدیده مشابهی هم در سیاره زمین دیده می گردد، هنگامی که آب های زیرزمنی به تپه شنی نیمه دفن شده می رسند. با این وجود بر خلاف سیاره ما، تپه های شنی مریخ عناصر کم تری برای مبازره دارند. در نبود آب، پوشش گیاهی و صفحات تکتونیکی ،قرار دریافت در معرض تعامل با باد دلیل اصلی فرسایش مریخ است و با گذشت زمان زیاد، این امر باعث شده که پوسته آتشفشانی که زمانی این تپه های شنی را پوشانده بود، تراشیده گردد.

وجود این تپه های شنی و میزان ثبات آن ها در طول زمان، بیانگر تفاوت مهمی در تکامل چشم اندازهای زمین و مریخ است. در حالی که یافتن تپه های شنی هم افزایی شده باستانی بر روی زمین به ندرت رخ می دهد و در صورت وجود نیز بسیار فرسایش یافته اند، اما به نظر می رسد که منطقه میلاس کازما در مریخ، دارای میدان های تپه ای وسیعی است که در کف آن پراکنده شده اند. جایی که بسیاری از فرم های ماسه ای و مورفولوژی آن ها تا حد زیادی سالم است.

چوژناکی تأکید کرد: آب و عوامل زمین شناختی که مرتباً سطح زمین را تغییر می دهند، در حال حاضر عاملی برای فرسایش در مریخ نیستند، بنابراین چنین یافته هایی، فرصتی برای مطالعه تاریخچه زمین شناسی سیاره سرخ فراهم می نماید. این نتایج به ما می گوید که جابه جایی، رسوب و دفن شدن شن و ماسه توسط باد در بیشتر تاریخ مریخ روی داده است و نشان می دهد که تکامل چشم اندازهای طبیعی در این سیاره نسبت به زمین بسیار متفاوت است.

• هوش مصنوعی پیشرفته ناسا دهانه های برخوردی جدیدی در مریخ شناسایی کرد

عکس کاور: تپه های شنی باستانی منطقه میلاس کازما در مریخ

Credit: NASA/JPL/University of Arizona

منبع: Science Alert