چرا شاخص بورس تهران باردیگر شش رقمی شد - تور ارمنستان ارزان

به گزارش خبرنگاران این نماگر روز شنبه در پی بیشترین افت مقداری خود بار دیگر 6 رقمی شد. مدت هاست یکسونگری و تصور بورس همواره سبز سبب شده تا تحلیل به کل فراموش شود و رفتارهای توده ای جای آن را بگیرد. شرایطی که این بار در راستا نزولی نمود پیدا کرد و فضای عمومی تالار سهام را احاطه کرد. البته محدودیت های ناظر و ضعف سامانه مرکزی معاملات در سفارش گیری و اختلال در راستا ارتباطی بین خریداران و فروشندگان هم منجر به تشدید هیجانات و سنگین شدن صفوف عرضه شد تا راستا نزولی سهام با سرعت بیشتری ادامه یابد.

عطا و لقای تازه واردها

واقعیت این است که به دنبال تداوم فرایند صعودی شاخص سهام که از سال گذشته شروع شد، خیل عظیمی از مردم که پیش از این شناختی از ساختار حاکم بر بورس و ارزشیابی سهام نداشتند، با رشد انتشار اخبار بورس درخصوص سودهای نجومی این بازار، تصمیم گرفتند به جمع بورس بازان بپیوندند. افرادی که عمدتا با سرمایه های خرد خود، اقدام به دریافت کد معاملاتی کردند و به انگیزه کسب سودهای رویایی راهی تالار سهام شدند. این شرایط توام با دید کوتاه مدت معامله گران و انتظار تازه واردها برای بورس همواره سبز سبب غلبه رفتار یکسونگر بر بازار سهام شده است. غلبه این یکسونگری سبب شده تا تحلیل به کل فراموش شود و هیجان جای آن را بگیرد. این بار تاثیر محدودیت های همیشگی بازار سهام به ویژه دامنه نوسان قیمت بر شدت هیجانات کاذب معامله گران اضافه نمود و صف های خرید روزهای گذشته را به صف فروش تبدیل کرد.

عادت غلط روزهای هیجانی بورس

موضوعی که در این روزها بیش از گذشته توجه فعالان بازار را به خود جلب می نماید، رفتارهای گروهی چه در راستا صعودی و چه در راستا نزولی است. معامله گرانی که با هر تلنگری از صف خرید به صف فروش یا برعکس جابه جا می شوند. نگاهی به آمار معاملات روز گذشته حکایت از تشکیل صف فروش حدود 6 هزار میلیارد تومانی در بیش از 70 درصد از نماد فعال در بورس تهران داشت که از این میزان 525 میلیارد تومان مازاد عرضه در نماد های تازه وارد شستا شکل گرفت. موضوعی که به وضوح نشان از تشدید رفتارهای هیجانی دارد. شستا هفته گذشته که پس از افشای اطلاعات بااهمیت بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی شده بود، با سفارش های خرید و فروش در محدوده 100 درصد بیش از قیمت قبل از توقف همراه شده بود که البته به دلیل حجم پایین مورد تایید ناظر نهاده شد. همین نماد اما با ورود شاخص سهام به محدوده منفی با مازاد عرضه روبرو شده است. رفتارهایی که علاوه بر نبود سواد مالی، به محدودیت های فعلی حاکم بر بازار سهام بازمی شود. در گزارش روز گذشته دنیای اقتصاد تحت عنوان نخستین التهاب بورس 99 نیز تاکید شد با رنگ باختن تحلیل، عنان فضا در هفته های اخیر به دست احساسات و عواطف سرمایه گذاران سپرده شده است. تا جایی که در موج صعودی با غلبه ترکیبی از طمع و خوش بینی زیاد، نقدینگی فزاینده ای به سمت بازار سهام روانه شد و حال در فضایی معکوس، ترس و واهمه از تداوم ریزش قیمت سهام، شرایط را به گونه ای دیگر رقم زده و صف های فروش را سنگین نموده است.

رفتار گروهی سرمایه گذاران چه در دوره های صعودی و چه در زمان افت بازارها، یکی از الگوهایی است که بیشتر در بازارهای نوظهور و در حال توسعه دیده می شود. در بورس تهران نیز وجود صف های قابل توجه خرید و فروش سهام، معکوس شدن فرایند آنها در روزهای معاملاتی بعد، تاثیرپذیری شدید از تحولات سیاسی و مالی و همچنین خروج سریع آنها از بازار در هنگام کاهش شاخص بورس، شواهدی از بروز رفتار گروهی در بورس اوراق بهادار تهران است. محدودیت نوسان قیمت یکی از مواردی است که نمونه ای از آن در بورس های جهانی دیده نمی شود. محدودیتی که علاوه بر تشدید هیجان بورس بازان چه در راستا صعودی و چه نزولی، نقدشوندگی بازار را نیز مورد تهدید قرار داده است. این در حالی است که بازار سهام نیازمند افزایش عمق است تا اسیر رفتارهای توده ای نشود.

به صورت سنتی وقتی بازار سهام در دوره هایی وارد یک فرایند نزولی پرشتاب می شود، بازیگران حقوقی در سمت خرید سهام حضور پررنگ تری از خود نشان می دهند. هر چند دیروز خالص تغییر مالکیت سهام در راستا حقیقی به حقوقی بود اما در مجموع این دسته از معامله گران نقش فعالی را در این روزها ایفا نمی نمایند. البته نمی توان به رفتار معامله گران حقوقی خرده گرفت چرا که طبیعتا این گروه از سهامداران نیز باید در راستا منافع خود حرکت نمایند اما این انتظار می رود که این روزها برای افزایش نقدشوندگی سهام شاهد حضور فعال تر حقوقی ها در جریان دادوستدها باشیم.

معضل پایدار هسته

ضعف هسته معاملاتی با افزایش تعداد معاملات سهام حال و روز به مراتب نامساعدتری نسبت به گذشته دارد و فغان فعالان بازار را بلند نموده است. در این شرایط هر سامانه ای قیمت مختص به خود را نشان می دهد و سهامداران را سرگردان نموده است. این ضعف سامانه معاملاتی، نقدشوندگی بازار سهام را نیز هدف قرار داده که در بلندمدت می تواند تبعات جبران ناپذیری داشته باشد. جالب اینکه مقام سیاست گذار راهی جز برطرف موقت و ناقص مسائل سامانه با تقسیم معاملات در سه بازه زمانی پیدا ننموده تا از بار سنگین حاکم بر دوش سامانه معاملاتی بکاهد. ساعت عادی معاملات یعنی 9 صبح تا 12:30 ظهر سهامی که فرایند معمول خود را طی می نمایند معامله می شوند. در فاز دوم نوبت به سهام تازه وارد و بعضا بعضی نمادهای خاص بازار می رسد که مبادا به سبب افزایش میزان سفارش گیری، توان سامانه را تحلیل برند. از این رو دادوستد سهم های مذکور به بعد از ساعت رسمی بازار سهام یعنی 12:30 موکول شده و عموما تا ساعت 13:30 ادامه پیدا می نماید. فاز سوم به مثابه وقت اضافه به سهامی اختصاص پیدا می نماید که از نظر ناظر بازار شرایط نرمالی ندارند. دیروز نماد معاملاتی شرکت ایران خودرو پس از غیبت دو ماهه وارد فاز سوم بازار شد و به تنهایی مورد دادوستد نهاده شد. خودرو دیروز در بازگشایی خود رشد 100 درصدی را تجربه کرد. از این رو معاملات سه پرده ای و ناهمزمانی معاملات کل بازار عملا بازار را چند شقه نموده است. به بیان دیگر، اختلاف زمانی انجام معاملات نقدشوندگی که مهم ترین مزیت بورس به شمار می رود را کاهش داده است.

خودنمایی حقوقی ها یا خروج حقیقی ها؟

دیروز همزمان با اصلاح حدود 3 درصدی شاخص سهام، این سهامداران حقوقی بودند که در سمت خرید سهام فعال شدند و خالص تغییر مالکیت سهام به ارزش 142 میلیارد تومان در راستا حقیقی به حقوقی بود. در میان 38 صنعت فعال بورسی نیز دیروز بیشترین خالص خرید بازیگران حقوقی در سهام زیرمجموعه گروه محصولات شیمیایی رقم خورد. به این ترتیب دیروز 85 میلیارد و 900 میلیون تومان از سبد سهام معامله گران خرد به پرتفوی حقوقی ها اضافه نموده شد. پس از آن نیز خودرویی ها شاهد خالص تغییر مالکیت 66 میلیارد و 300 میلیون تومانی در راستا حقیقی به حقوقی بودند. پالایشی ها نیز دیروز مورد توجه معامله گران عمده بازار نهاده شدند و خالص خرید 55 میلیارد تومانی را رقم زدند. در میان شرکت های بورسی نیز نماد معاملاتی شرکت آهنگری تراکتورسازی ایران در اولویت خرید معامله گران عمده نهاده شد. دیروز 32 میلیون سهم خاهن به ارزش 68 میلیارد و 700 میلیون تومان در سمت حقیقی به حقوقی جابه جا شد. شپنا نیز دیروز مورد توجه بازیگران حقوقی بازار نهاده شد. در این نماد معاملاتی روز گذشته بیش از 45 میلیون و 350 هزار سهم به ارزش 56 میلیارد و 200 میلیون تومان از سبد سهام معامله گران خرد به پرتفوی حقوقی ها اضافه نموده شد. خبهمن نیز در این روز با خالص خرید حدود 54 میلیارد تومانی به سمت حقوقی ها همراه شد. در آن سوی بازار اما این نمادهای زیرمجموعه گروه بیمه بورس تهران بودند که مورد توجه معامله گران خرد بازار نهاده شدند. بیمه ای ها در این روز شاهد جابه جایی حدود 60 میلیارد و 100 میلیون تومان نقدینگی در راستا حقوقی به حقیقی بودند. همچنین دیروز در گروه سرمایه گذاری، 53 میلیارد و 200 میلیون تومان به سبد سهام حقیقی ها اضافه نموده شد. انبوه سازان نیز دیروز با خالص خرید 38 میلیارد و 600 میلیون تومانی معامله گران خرد بازار همراه شدند.