گزارش، نشست مالزی و نقش برجسته ایران و ترکیه همزمان با انفعال عربستان - تور ارمنستان ارزان

با تور مالزی از توسعه یافته ترین کشور شرق آسیا دیدن کنید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران٬ پادشاه عربستان سعودی نه تنها دعوت ماهاتیر محمد برای سفر به مالزی را رد نموده و ولیعهد را نیز به نشست سران کشورهای اسلامی نفرستاد٬ بلکه با استفاده از ابزارهای همیشگی خود٬ نخست وزیر پاکستان را نیز منع کرد.

زمانی برای ناچار ماندن ملک سلمان

از همان ساعات نخست پیش از آغاز نشست سران در کوالالامپور٬ نقدها فزاینده ای علیه ریاض شکل گرفت و گفته شد که آل سعود باز هم ساز مخالف نواختند. اما تصویر و تابلوی کلان نشست کوالالامپور نشان داد که اتفاقاً ملک سلمان٬ اقدام هوشمندانه ای نموده و با ماندن در ریاض٬ دست کم خود را در مقام رهبری نشان داده که معتقد به اهمیت سازمان همکاری های اسلامی و بر عهده دریافت نقش میزبان در رقابت با شخص مهاتیر محمد است.

اما آنان که با دقت و تحلیل موشکافانه تصاویر سران را نگاه نموده باشند٬ به خوبی می فهمند که ماجرا چه بوده است. چرا که نشست کوالالامپور نشان داد٬ اصلی ترین دلیل عدم حضور شخص ملک سلمان یا ولیعهد او٬ خود کم بینی آل سعود در برابر نقش ایران٬ ترکیه و مالزی بوده است.

تابلوی بزرگ چه نشان داد؟

نمی توان از نشست کوالالامپور٬ توقع داشت که برای حل مسائل دنیا اسلام٬ در کوتاه مدت نسخه بپیچد یا اعلام موضع اثرگذاری صورت بدهد. چرا که نفس برگزاری این نشست نشان داد که در موازنات دنیا و منطقه و در اصلی ترین خطوط دیپلماسی و ترسیم قدرت در دنیا اسلام٬ ایران و ترکیه نقش های مهم و برجسته ای دارند و مالزی نیز به عنوان یک کشور اسلامی که از مدت ها پیش قدم در راستا توسعه و ثبات و بهره گیری از دانش و فن آوری نهاده٬ همچنان یک الگوی ارزشمند است.

مثلت روحانی٬ اردوغان، محمد

وقتی که روسای جمهور ایران٬ ترکیه٬ نخست وزیر با تجربه مالزی و امیر قطر در کنار هم نشسته و آغاز به صحبت کردند٬ علاوه بر عربستان سعودی و دیگران٬ دنیا غرب نیز توانست این تصویر را به خوبی ببیند که این کشورها تا چه اندازه قدرت تاثیرگذاری بالایی دارند.

به ویژه در شرایطی که ایران و تا حدودی ترکیه٬ هر دو در برابر حملات تروریسم اقتصادی آمریکا قرار گرفته اند٬ اما باز هم بازی را واگذار ننموده اند. علاوه بر ایران٬ مالزی و ترکیه٬ امیر قطر نیز در هماهنگی با این موج دیپلماتیک٬ با حضور موثر خود٬ پرده دیگری از انزوای عربستان سعودی را نشان داد و در شرایطی که سران آل سعود به خاطر شکست در یمن و جنایت قتل جمال خاشقجی٬ همچنان در محافل مختلف٬ شرم حضور دارند٬ گروه دیگری از کشورهای اسلامی٬ دنبال فرصت ها و مجال های دیپلماتیک هستند تا مُصرانه از ابزار گفت وگو و هم اندیشی استفاده نمایند.

اهداف مهم کشورهای برجسته نشست کوالالامپور

حسن روحانی رئیس جمهوری ایران با بیان این که دنیا اسلام در سطوح ملی و بین المللی با چالش های نوظهوری روبه رو شده٬ انگشت بر یکی از مسائل مهم کنونی گذاشته و گفت: دنیا اسلام باید تدابیری برای رهایی از سلطه دلار و سیستم اقتصادی آمریکا پیش بینی کند.

از دیگر سو٬ رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه٬ یک بار دیگر بحث موازنه قدرت و نقش حقوق بین الملل در روابط انسانی کشورها را مطرح نموده و با بیانی انتقادآمیز گفت: عمر نظام دنیای که سرنوشت ملت های اسلامی را به دست اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و دارای حق وتو سپرده بود به انتها رسیده و دنیا٬ بزرگ تر از این 5 کشور است. ما نباید سرنوشت بیش از 1 میلیارد و 700 میلیون مسلمان را به 5 کشور عضو شورای امنیت بسپاریم.

همچنین تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر هم بر ضرورت حفظ امنیت و رسیدن به ثبات تاکید نموده و گفت: از دوگانگی معیار در بیش از یک مسأله رنج می بریم و این دوگانگی حتی در تعامل با مسائل حقوق بشری هم وجود دارد. ثبات از مهم ترین شروط توسعه است و روابط متوازن میان کشورها بر پایه منافع مشترک را می طلبد.

همچنین میزبان نشست کوالالامپور یعنی ماهاتیر محمد تاکید نمود: برگزاری اجلاس کوالالامپور 2019 به معنای رفتار تبعیض آمیز یا کوشش برای منزوی کردن کشورها نیست. این صرفاً کوششی برای ارائه پیشنهادات و راهکار هایی است که برای دنیا اسلام قابل قبول و کارآمد باشد.

ایران و ترکیه در راستا همکاری های مداوم

دیدار حسن روحانی با همتای ترک او رجب طیب اردوغان٬ بخش دیگری از دستاوردهای نشست کوالالامپور بود.

روحانی در دیدار با اردوغان٬ خواهان همکاری با دولت سوریه برای خروج گروه های تروریستی از شهر ادلب و ایجاد آرامش برای مردم این شهر شد. این یکی از مهم ترین پیشنهادهای ایران برای هموارسازی راستا روابط آنکارا - دمشق است که اگر چه پیش تر هم قرار بود بر اساس کوشش برای بازگشت به توافق امنیتی آدانا بر روی آن کار گردد اما هنوز٬ دست کم به شکل آشکار و در سطوح بالا٬ اقدام خاصی صورت نگرفته است.

روسای جمهور ایران و ترکیه در دیدار کوالالامپور٬ با مرور آخرین شرایط روابط دوجانبه دو کشور، توسعه و عمق بخشیدن به این روابط در همه زمینه ها را مهم تلقی نموده و به ویژه تقویت همکاری در زمینه انرژی، حمل و نقل، صنعت، تجارت و بانکی را مهم برشمردند.

در دیدار روحانی - اردوغان٬ قرار شد نمایندگان ویژه روسای جمهور دو کشور٬ تفاهمات این دیدار و توافقات کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور را در آینده ای نزدیک و در چارچوب فعالیت کمیته های تخصصی پیگیری نمایند. چرا که نشست شورای عالی هماهنگی روابط تهران - آنکارا٬ به ریاست روسای جمهور دو کشور و با حضور اعضای دو دولت اوایل سال آینده در تهران برگزار می گردد.

در یک ارزیابی کلی می توان گفت٬ تقویت و توسعه همکاری ها بین ایران٬ ترکیه٬ مالزی و قطر٬ نشست کوالالامپور را به کانونی برای به نمایش گذاشتن دیپلماسی پویایی این کشورها تبدیل کرد و در همین حال می توان گفت با وجود رویکرد عجیب و مخالف خوانی های عربستان سعودی٬ پاکستان نیز همچنان ظرفیت های مهم و قابل توجهی دارد و می تواند با هر کدام از این کشورها در راستا همکاری و توسعه روابط قدم بردارد. اما عربستان سعودی با غیبت خود نشان داد که هنوز از توانایی تعامل و ارتباط با دنیا اسلام برخوردار نبوده و گرفتار روندهای سنتی گذشته است.